Η Κερένια Κούκλα – Κριτική

Ο όμορφος Νίκος και η ασθενική Βεργινία, είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι που ζει σε μια γειτονιά στα Άνω Πετράλωνα. Η Βεργινία βαριά άρρωστη, κάθε μέρα λιώνει όλο και περισσότερο. Χωρίς να μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί, καλεί στο σπίτι τους μια μακρινή της ξαδέλφη για να φροντίσει το σπίτι και την ίδια. Είναι η Λιόλια, ορφανή, μόλις 17 χρονών και με ανάγκη για δουλειά. Ο ερχομός της στην αρχή φαντάζει σωτήριος. Μετά από μήνες συγκατοίκησης όμως η Λιόλια και ο Νίκος ανίκανοι να αντισταθούν σε έναν πόθο που φουντώνει καιρό, ερωτεύονται και ζουν σαν ζευγάρι κάτω από τη σκιά της άρρωστης Βεργινίας. Οι συνέπειες της απόφασης αυτής θα σταθούν μοιραίες και για τους τρεις.

«Η Κερένια Κούκλα» (1908) το λαϊκό Αθηναϊκό μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, είναι από τα πρώτα κείμενα που γράφτηκαν στη δημοτική γλώσσα και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Το μυθιστόρημα αυτό, που αγαπήθηκε και επανεκδόθηκε πολλές φορές, παρουσιάστηκε στο θέατρο πρώτη φορά το 1915, υπήρξε το πρώτο ελληνικό λογοτεχνικό έργο που μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1916, διασκευάστηκε σε όπερα, έγινε τηλεοπτική σειρά και graphic novel. 

Ο Βασίλης Βηλαράς σκηνοθετεί ένα έργο που μετρά πάνω από 100 χρόνια ζωής, όμως η γλώσσα του επιτρέπει να μιλήσει στο σήμερα. Η δραματουργία (Κέλλυ Παπαδοπούλου) συνδυαστικά με την σκηνοθεσία επιτρέπουν να αναδυθεί το ερωτικό τρίγωνο, αποδεσμευμένο από την όποια ηθική επιτάσσει ο κοινωνικός περίγυρος. Το σκηνικό  (Μυρτώ Μεγαρίτου) συγκεράσει την φύση των αθηναϊκών αυλών με τον οργιώδη ρυθμό της πραγματικής φύσης έξω από την πόλη, μεταφέροντας μας σε μια συνοικία των Πετραλώνων, των αρχών του προηγούμενου αιώνα, όταν στα 500 μέτρα βρισκόσουν στην εξοχή. Το αισθητικό αποτέλεσμα της συνεργασίας σκηνοθέτη, δραματουργού και σκηνογράφου κάνει μια τομή στον αφηγηματικό χρόνο, προβάλλοντας το ουσιαστικό και καίριο ζήτημα που απασχολεί τους συντελεστές αυτής της παράστασης, αποδεσμευμένο από ιστορικούς καθωσπρεπισμούς: «η πίστη, η ηθική και αλήθεια είναι κατασκευάσματα του ανθρώπινου νου και άρα αμφισβητήσιμα» (από το δελτίο τύπου της παράστασης)

Ο Βασίλης Βηλαράς, σκηνοθετεί μια ξεχωριστή ομάδα συντελεστών. Η Αντιγόνη Φρυδά, στον ρόλο της Βεργινίας, είναι μια εύθραυστη κούκλα, το βλέμμα της, η έκφραση του προσώπου της καθηλωτική. Ο Δημήτρης Τσιγκριμάνης ως Νίκος, μαζί με την Ιωάννα Πιατά στο ρόλο της Λιόλια ενεργοποιούν μια τρισδιάστατη απεικόνιση αυτού του ερωτικού τριγώνου, καθώς η ‘κορυφή’ της Βεργινίας παραμένει σταθερή στο κέντρο της σκηνής με τους δύο τους να ενεργοποιούν την σκηνική χωροταξία. Ο Γιάννης Κλίνης με την Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, είναι απολαυστικοί καθώς διηγούνται και ταυτόχρονα σχολιάζουν και ζουν την ιστορία της «Κερένιας Κούκλας». Όλοι οι ερμηνευτές ακολουθούν μια φόρμα που έχει σαν σημείο αναφοράς την επανάληψη, είτε πρόκειται για χειρονομία είτε για ηχητική – λεκτική φράση, προκαλώντας το συμβολικό στοιχείο σε αυτή την παράσταση που αναμετράται με ουσιαστικά ζητήματα του «διάγειν βίο». 

Η παράσταση για τον θεατή είναι πολυεπίπεδη και λειτουργεί πολλαπλασιαστικά καθώς η αφορμή του ερωτικού δράματος, γίνεται μια συμβολική αφορμή για να τεθούν ερωτήματα που γιγαντώνονται. Η αστική «απιστία» καθαιρείται στον χώρο της φύσης, λαμβάνει χώρα εκτός της εστίας και δεν διερωτάται ούτε στιγμιαία για την αγνότητα και την αυθεντικότητα της. Η μεταφυσική «άτη» με την μορφή του προϊόντος της απιστίας αναιρείται από την ίδια την περιγραφή της (Κερένια Κούκλα), θέτοντας τα γεγονότα σε αμφισβήτηση. Εν κατακλείδι, η εξιστόρηση είναι ένας φιλοσοφικός στοχασμός του συγγραφέα που δια μέσου του σκηνοθέτη, γίνεται μια παραβολική απεικόνιση των ζητημάτων που εφορμούν από την φύση του Έρωτα, τις διαστάσεις του και την ελευθερία σε αντιδιαστολή με την ελευθεριότητα. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Βασίλης Βηλαράς, Δραματουργία: Κέλλυ Παπαδοπούλου, Επιμέλεια κίνησης: Άρης Παπαδόπουλος, Σκηνικά: Μυρτώ Μεγαρίτου, Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού, Φωτισμοί: ΕλίζαΑλεξανδροπούλου, Βοηθ. φωτιστή: ΒάσιαΑτταριάν, Επικοινωνία: Ευαγγελία Σκρομπόλα, Φωτογραφίες: Σοφία Αντωνίου, Βίντεο: Αλέξανδρος Βηλαράς

Παίζουν: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Γιάννης Κλίνης, Ιωάννα Πιατά, Δημήτρης Τσιγκριμάνης, Αντιγόνη Φρυδά

ΒΙΟS.Main, Πειραιώς 84, Αθήνα, Τηλέφωνο κρατήσεων: 210-3425335

Παραστάσεις: Δευτέρα, Τρίτη στις 21:00  (έως 14 Απριλίου)

Εισιτήριο: 12€, 8€