Roberto Zucco - Κριτική

“Μην με ξεχνάς. Μην απελπίζεσαι ακόμα από μένα· δεν έχει τελειώσει, και εγώ διατηρώ (ή η ζωή μου επιφυλάσσει) ίσως μια τελευταία λέξη για το τέλος.”¹ 

Ο Ρομπέρτο Τσούκο (1962 - 1988) ήταν ένας κατά συρροή δολοφόνος που έδρασε στην Ιταλία και την Γαλλία. Επιβεβαιωμένα θύματα του υπήρξαν οι γονείς του, δύο αστυνομικοί, και τρεις πολίτες.  Η πρώτη δολοφονία (αυτή των γονιών του) έλαβε χώρα το 1981, και οι υπόλοιπες το 1987-1988. Καταδικάστηκε σε κάθειρξη 10 ετών στην ψυχιατρική πτέρυγα της φυλακής στο Reggio Emilia, απ’ όπου απέδρασε το Μάιο του 1986. Συνελήφθη από τις Ιταλικές Αρχές, αφού δολοφόνησε 3 αστυνομικούς και 3 πολίτες την άνοιξη του 1988. Στην Βιτσεντζα εξετάστηκε από ψυχιάτρους οι οποίοι διέγνωσαν σχιζοφρένεια.  Τον Μάϊο ένας δικαστής έκρινε ότι ο Τσούκο ήταν ανίκανος να καταλάβει τις κατηγορίες ή να μετέχει της υπεράσπισης του, κρίση που θα τον οδηγούσε σε ένα άσυλο. Προτού συμβεί όμως οτιδήποτε, ο Τσούκο πνίγηκε με μια πλαστική σακούλα στο κεφάλι του στις 23 Μαΐου 1988. Ο θάνατος του κρίθηκε αυτοκτονία. 

Ο Μπερνάρ Μαρί Κολτές, γεννηθηκε στη Μετζ της Γαλλίας το 1948, πέθανε το 1989, μόλις 41 χρονών από επιπλοκές του AIDS. Άφησε μια θεατρική παρακαταθήκη ιδιαίτερη και μοναδική. Το έργο του “Η νύχτα μόλις πριν από τα δάση” (το οποίο συμπτωματικά παρουσιάζεται αυτό το διάστημα στην Αθήνα), αποτέλεσε μια βαθιά τομή σε ένα θέατρο που έως τότε σχετιζόταν άμεσα με το θέατρο του παραλόγου. Το θέατρο του Κολτές αναδύεται από την πραγματικότητα και κατοικεί σε ένα τόπο μη πραγματικό, “[...] με τον ποιητικό τρόπο γραφής του, ποιητική γραφή που χαρακτηρίζεται από μια επική ανάσα, ο Κολτές μας περιορίζει μέσα στους δικούς μας φόβους, τον φόβο του εαυτού μας, αλλά κυρίως τον φόβο των άλλων που η Donia Mounsef αποκάλεσε "πολιτικό μηδενισμό" του εικοστού αιώνα, αυτόν ενός λόγου που υπερβαίνει τον διαχωρισμό ζεύγος-έννοια, αυτόν της συλλογικής ιστορίας και των ατομικών ιστοριών "².  “Ρομπέρτο Τσούκο”, είναι το τελευταίο του έργο, και το έγραψε λίγο πριν πεθάνει. Τα πρώτα του ανεβάσματα ελαβαν σφοδρές αντιδράσεις λόγω της μικρής απόστασης από τα πραγματικά γεγονότα. Ο ίδιος είχε πει: «Δεν είναι η πρώτη φορά που εμπνέομαι από αυτό που ονομάζουμε γεγονός  του αστυνομικού δελτίου, όμως αυτό εδώ δεν είναι τέτοιο γεγονός». 

Ποιος είναι ο Ρομπέρτο Τσούκο; Γιατί σκοτώνει; Πως αποδρά; Ποια πάρκα, ποια μπαρ, ποιες πλατείες τον κρύβουν; Είναι ελκυστικός; Είναι αθώος; Αυτά όλα και πολλά άλλα απαντά η παραγωγή της Εταιρείας Θεάτρου MONKS, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα και πέντε νέους ταλαντούχους ηθοποιούς: Δημήτρης Γαλανάκης, Μυρσίνη Καρματζόγλου, Γιάννης Μαυρόπουλος, Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου και Τάρικ Φλάιτι. Ένας μουσικός επί σκηνής, ο Δημήτρης Καπετάνιος, παρίσταται και ερμηνεύει την μουσική που ντύνει το σχεδόν κινηματογραφικό συναίσθημα της παράστασης, μια παράσταση που με παραπέμπει αόριστα στον νεορεαλισμό αλλά με την αισθητική της ταινίας Dogville. Οι σκηνές προλογίζονται με μια περίληψη των προσώπων, του τόπου και της συνθήκης. Οι ρόλοι μοιράζονται ώστε σε κάθε σκηνή να έχουμε έναν διαφορετικό Ρομπέρτο Τσούκο, που αλληλεπιδρά με άλλες γυναίκες, άνδρες, αστυνομικούς, μητέρες, ερωμένες, ο κόσμος του ανασυντίθεται και καταρρέει ξανά και ξανά. 

Το έργο αυτό του Κολτές, όπως και τα υπόλοιπα, έχει έναν νοσταλγικό ρομαντισμό, αυτόν του αντί-ήρωα. Ο Ρομπέρτο Τσούκο του Δημήτρη Γαλανάκη, ένα παιδί που δεν αναγνωρίζει την σκληρότητα του, έπεται του Ρομπέρτο του Τάρικ Φλάιτι που σκοτώνει την μητέρα του σαν σε σφιχτό εναγκαλισμό και ολοκληρώνει τον βίο και πολιτεία του Τσούκο όπως και ξεκίνησε: ακροβατώντας. Ο Γιάννης Μαυρόπουλος είναι μια άλλη διάσταση του ίδιου προσώπου, μια φιγούρα πιο περιθωριακή. Από την άλλη πλευρά, η Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου εναλλάσσεται στο ρόλο της μικρής και της αδελφής της με την Μυρσίνη Καρματζόγλου, και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον ότι οι ερμηνείες τους έχουν κοινές αναφορές στην κινησιολογία του ρόλου, στο παίξιμο με το κοστούμι, τις χειρονομίες, αντίθετα με τις ερμηνείες των Ρομπέρτο, που εκτός από το χακί σακάκι, δεν μοιράζονται τίποτε άλλο. Οφείλω να μιλήσω ξεχωριστά για την κωμική καρικατούρα του αστυνομικού από τον Γιάννη Μαυρόπουλο, και να αναφερθώ με ιδιαίτερη ανακούφιση στο γεγονός ότι ενώ το έργο και η παράσταση διαθέτουν σοβαρότητα και προσεγγίζουν με σεβασμό τα θέματα που αγγίζει ο Κολτές, δεν διστάζουν να αναδείξουν και το προφίλ της μαύρης κωμωδίας που διαθέτει το έργο. 

Θα πρότεινα ανεπιφύλακτα να δείτε την παράσταση “Roberto Zucco” σε σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα, με τους  Δημήτρη Γαλανάκη, Μυρσίνη Καρματζόγλου, Γιάννη Μαυρόπουλο, Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου και Τάρικ Φλάιτι. Είναι μια παράσταση φρέσκια και ανενδοίαστη, μια αξιόλογη παράσταση. 

¹( Μπερνάρ-Μαρί Κολτές, γράμμα προς την μητέρα του, 7 Αυγούστου 1979)

« Ne m’oublie pas. Ne désespère pas encore de moi ; ce n’est pas fini, et je réserve (ou la vie me réserve) peut-être un dernier mot pour la toute fin » (À sa mère, 7 août 1979 , Bernard-Marie Koltès, Lettres, Éditions de Minuit) - μετάφραση στα ελληνικά από την γράφουσα

²“With his poetic way of writing, poetic way of writing, characterized by an epic breath, Koltès confines us within our own fears, the fear of ourselves, but mainly the fear of others that Donia Mounsef called the "political nihilism of the late twentieth century, that of the word beyond the separation of the couple-meaning, that of collective history and individual stories." Bernard-Marie Koltès and the Metaphorical Presence of Time, Marie-Pier Beaulieu,  American International Journal of Contemporary Research Vol. 1 No. 3; November 2011 - μετάφραση στα ελληνικά από την γράφουσα

Συντελεστές

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης, Σκηνοθεσία: Μιχάλης Σιώνας, Σκηνογραφία/Ενδυματολογία: Νίκη Αγγελίδου, Μουσική: Θανάσης Παναγιωτόπουλος, Μιχάλης Σιώνας, Φωτισμοί: Γιώργος Μιχαλάκος, Υπεύθυνη επικοινωνίας: Γιώτα Δημητριάδη, Υπεύθυνη social media: Ανθούλα Αηδώνη, Φωτογραφίες: Χρήστος Κυριαζίδης, Σχεδιασμός αφίσας: Χάρης Θώμος, Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου MONKS

Επί σκηνής: Δημήτρης Γαλανάκης, Μυρσίνη Καρματζόγλου, Γιάννης Μαυρόπουλος, Βικτώρια Παπαδοπούλου – Σισκοπούλου, Τάρικ Φλάιτι

Μουσικός επί σκηνής: Δημήτρης Καπετάνιος

ΠΛΥΦΑ, Κορυτσάς 39, Βοτανικός

7-29 Νοεμβρίου, κάθε Πέμπτη & Παρασκευή στις 21.00

Προπώληση: more.com https://www.more.com/theater/robertozucco-plyfa/ 

Εισιτήρια: 18 ευρώ (κανονικό), 15 ευρώ (φοιτητικό, ΑμεΑ, ανέργων, πολυτέκνων, ομαδικό άνω των 8 ατόμων)

Διάρκεια: 100 λεπτά

Κατάλληλο άνω των 12 ετών