True West - Κριτική

Προάστιο της Δυτικής Καλιφόρνια, περίπου 40 μίλια από το Λος Άντζελες, ένα σπίτι, η κουζίνα του για την ακρίβεια, οπτική ενός κήπου πίσω από ένα στρογγυλό τραπέζι με ένα κερί αναμμένο, μια γραφομηχανή και χαρτια. Ο Λη πίνει μπύρα, όρθιος δίπλα στον νεροχύτη, ο Όστιν προσπαθεί να γράψει καθισμένος στο τραπέζι. Ακούγονται γρύλλοι. ένας άντρας, μουσικός της κάντρι απ’ όσο παραπέμπει η εμφάνιση του, εμφανίζεται στην άκρη της σκηνής, παίρνει την κιθάρα του και αρχίζει να παίζει. 

Δύο ενήλικα αδέλφια, ένας πατέρας απών που έφυγε για να ζήσει στην έρημο, μια μητέρα που προσωρινά λείπει. Προσδοκίες, αντιπαλότητες, ανταγωνισμοί για ένα όνειρο, το Αμερικάνικο όνειρο, η πεποίθηση ότι η επιμονή και ο μόχθος θα φέρουν την επιτυχία, κυρίως τις χρηματικές απολαβές. Το αυτοκίνητο του Όστιν, η δουλειά του, το να γράφει σενάρια δηλαδή για το Χόλιγουντ είναι αυτό που απαιτεί ο Λη: “Τότε θα μπορούσα να γίνω ακριβώς σαν κι εσένα ε; Να αράζω και να ονειρεύομαι και να με πληρώνουν από πάνω. Να οδηγώ στις λεωφόρους και να κάνω όνειρα. Σκέτη παράνοια…”. Ο Λη είναι μικροαπατεώνας, κλέβει οικοσυσκευές, βάζει σκυλιά σε αγώνες, μένει στην έρημο, αγαπά τον κινηματογράφο, βασικά τα γουέστερν, κι ονειρεύεται αυτό που έχει ο αδελφός του. Δύο σύγχρονοι Κάιν και Άβελ: ο Λη θα προσπαθήσει να γράψει σενάριο για ταινία, θα κλέψει μέσα από τα χέρια του Όστιν τον παραγωγό της ταινίας, και ο Όστιν θα είναι αδύνατον να συγκρατήσει την οργή του. Μια αγέλη δεν μπορεί να έχει δύο αρχηγούς, και τα δύο αδέλφια θα αναμετρηθούν όσο τα ουρλιαχτά των κογιότ θα ακούγονται στο ηχοτοπίο των γρύλων, στην ζέστη και την ησυχία ενός προαστίου της Καλιφόρνια. 

Η Έλενα Καρακούλη υπογράφει την μετάφραση, δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία της παράστασης “True West”, και σε συντριπτικό ποσοστό ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του συγγραφέα με εξαίρεση την προσθήκη του εξαιρετικού μουσικού Μίκης Παντελούς επί σκηνής και την διαφοροποίηση του τέλους του έργου. Η μετάφραση της είναι εκπληκτική, καθώς η πρόθεση της αμερικανικής γλώσσας μεταφέρεται στο ακέραιο και ρέει απρόσκοπτα σε όλο το έργο. Η Εβελίνα Δαρζέντα αντίστοιχα ακολουθεί τις συγγραφικές οδηγίες για τα κοστούμια των χαρακτήρων, όπως και ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης στα σκηνικά, με μια δημιουργική προσθήκη του τίτλου πάνω στην σκεπή του σπιτιού σαν την επιγραφή “HOLYWOOD” τα οποία σταδιακά πέφτουν για να αφήσουν στο τέλος να φανεί ένα λογοπαίγνιο με τον τίτλο. 

Οι Νίκος Ψαρράς (Λη) και Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης (Όστιν) στους ρόλους των δύο αδελφών εμφανίζονται εξαρχής να παίζουν νευρικά, κυρίως ο Παπαδοκωνσταντάκης που βρίσκεται επί σκηνής πολύ πριν την έναρξη. Η στρωτή μετάφραση της Καρακούλη, δίνει την δυνατότητα να ερμηνεύσουν τις ατάκες τους, ειδικά ο Λη σαν να πρόκειται για καουμπόι που μασάει και φτύνει καπνό όσο ο Όστιν προσπαθεί να βάλει την λογική στην παράνοια του αδελφού του. Όταν ο Νέστορας Κοψιδάς (Σωλ) εμφανιστεί ως παραγωγός και διανομέας του “ονείρου” τότε ο Όστιν θα αρχίσει να οικειοποιείται αυτήν την παράνοια, υιοθετώντας συνολικά την συμπεριφορά του αδελφού του. Η ζωντανή μουσική και η παρουσία του Μίκη Παντελούς, παραπέμπει αφενός στην τεράστια επίδραση του πατέρα τους παρά την απουσία του, και εξυπηρετεί την ατμόσφαιρα φαρ ουέστ που δρα καταλυτικά στην ψυχοσύνθεση και των δύο αδελφών. Η σύντομη εμφάνιση της Αλεξάνδρας Παντελάκη, τυπική “μαμά” στην δραματουργία του Σέπαρντ, επιδεικνύει το πόσο έχουν αποτραβηχτεί από την πραγματικότητα και πόσο κοντά στην εμμονή του ονείρου έχουν φτάσει τα δύο αδέλφια. 

Το πρωτότυπο έργο τελειώνει με τον Λη να σηκώνεται και να φράζει την έξοδο στον Όστιν, αφήνοντας τους σαν σκιές να ετοιμάζονται για μια αναμέτρηση. Το φινάλε της παράστασης αφήνει τον Λη στο πάτωμα και τον Όστιν να στέκεται μπερδεμένος προτού το σκάσει σαν κυνηγημένος. Η δραματουργία του Σέπαρντ, όπως αναφέρει η Susan Harrıs Smıth, στρέφεται γύρω από το δίπολο αποξένωσης και δέσμευσης, “Ο Σεπαρντ δεν επιλύει πλήρως την αντιπαράθεση σε κανένα από τα έργα του. Η τελική σκηνή είναι μια σκηνή επισφαλούς ασάφειας, μια ατέλειωτη διαμάχη σε μια ανήσυχη στιγμή αναστολής. Στο “True West”, ο Austin και ο Lee παραλύουν σε μια έρημο με φεγγαρόφωτο, ο καθένας τους τόσο αρπακτικό όσο και θήραμα”.* Οι χαρακτήρες εμπλέκονται και αποστρέφονται σε όλη την διάρκεια των εννέα σκηνών του έργου, δεν κλιμακώνουν γραμμικά άλλα συνδιαλέγονται με την εμπλοκή τους. Η νευρικότητα και η επιθετικότητα είναι πρωτίστως κατα των ιδίων, και μετέπειτα στην προβολή τους που είναι το έτερο ήμισυ δηλαδή ο αδελφός. Αυτή η πρόθεση που προσωπικά διακρίνω στο έργο δεν μεταφέρεται επί σκηνής, με αποτέλεσμα η συμπλοκή Ψαρρά και Παπαδοκωνσταντάκη αφενός να διαρκεί πολύ, αφετέρου να είναι σημειολογικά κενή. Η σκηνοθεσία της Καρακούλη επιδιώκει μια γραμμική δραματική αφήγηση, η οποία όμως δεν συνδιαλέγεται με την δραματουργική πρόθεση του Σεπαρντ. 

Ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση - Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία Έλενα Καρακούλη, Σκηνογράφος Κωνσταντίνος Σκουρλέτης, Ενδυματολόγος Εβελίνα Δαρζέντα, Μουσική Θοδωρής Οικονόμου, Κίνηση Φαίδρα Σούτου, Σχεδιασμός φωτισμών Νίκος Βλασόπουλος, Φωτογραφίες Πάτροκλος Σκαφίδας, Βοηθός σκηνοθέτη Ανθή Φουντά, Βοηθός σκηνογράφου Δήμητρα Σαρρή

Παίζουν Νίκος Ψαρράς, Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης, Νέστορας Κοψιδάς, Αλεξάνδρα Παντελάκη

Μουσικός επί σκηνής Μίκης Παντελούς

Θέατρο Χώρα

Παραστάσεις από 9 Οκτωβρίου 2024, κάθε Τετάρτη στις 20:00, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00 Σάββατο 18:30 & 21.15 και Κυριακή στις 19.00.

Διάρκεια: 95’

Εισιτήρια: more.com